Άλλο πράγμα είναι το Δημόσιο και άλλο η δημοσιότητα

Έχει αρχίσει εδώ και καιρό αυτό το καλαμπούρι -για ότι κακό συμβαίνει σ΄αυτόν τον τόπο υπεύθυνη είναι η δημόσια διοίκηση (χυδαϊστί: Δημόσιο). Και το υπογραμμίζω το «σ΄αυτόν τον τόπο» επειδή δε μιλάμε για καμιά Κούβα ξέρω ‘γω, που το 80% των πάντων είναι κρατικό –μιλάμε για την Ελλάδα. Τη χώρα στην οποία κάθε κερδοφόρα δραστηριότητα του Δημοσίου μετατρέπεται αστραπιαία σε ζημιογόνα για να πουληθεί μετά σε τιμή τζάμπα στους ημέτερους.

Εντάξει, θα μου πεις, αυτό είναι παλιό παραμύθι. Στην αρχή οι Δημόσιοι Υπάλληλοι ήταν προσκυνημένοι στους φασίστες, μετά εξελίχτηκαν σε πρασινοφρουρούς, αργότερα μετατράπηκαν σε τηλεκατευθυνόμενους θαμώνες μπλε και πράσινων καφενείων... Μπορεί και να ήταν έτσι τα πράγματα, μπορεί και όχι ακριβώς –δεν ασχολούμαι...

Πάντως το γεγονός ήταν αδιαμφισβήτητο: ο ιδιωτικός τομέας μπορούσε να κάνει πιο γρήγορα, πιο φτηνά και πιο αποτελεσματικά όσα ο δημόσιος τομέας έκανε με βραδύτερους ρυθμούς και τεράστιο κόστος ή δεν τα έκανε καθόλου. Κλασσική παπαριά της δεκαετίας του ’90! Επειδή μετά άρχισαν οι ιδιωτικοποιήσεις και αποδείχτηκε οτι ο ιδιωτικός τομέας ήταν μια από τα ίδια (και χειρότερα). Αποδείχτηκε επίσης οτι ο «υγιής ανταγωνισμός» δεν φέρνει μείωση τιμών, ολιγοπώλια και μονοπώλια φέρνει.

Αλλά το καλαμπούρι που αναφέρω στον πρόλογο έγινε πιο σκαμπρόζικο επί Νέας Δημοκρατίας του αφράτου Κωστάκη. Τότε ανέβηκε σε όλα τα δημόσια αναψυκτήρια η φαρσοκωμωδία «Ο Αγαθός Υπουργός και ο Κατηραμένος Δημόσιος Όφις». Στέλνανε οι υπουργάρες και οι γενικοί ειδικοί γραμματευτάδες τις παράνομες αποφάσεις με τα τσουβάλια στους έρημους δημόσιους υπάλληλους. Ρίχνανε αποπάνω 10 κιλά εκφοβισμό για να τις υπογράψουν όσοι από τους υπαλλήλους έφερναν αντιρρήσεις. Κι αν τύχαινε να βγει η βρωμιά στον αφρό σκίζανε τα (απομίμηση) Αρμάνι τους: «Δε φταίω εγώ! Ο ποταπός Δημόσιος Υπάλληλος μού το έφερε και το υπέγραψα καλή τη πίστει!» Τώρα, τι πρεμούρα είχε ο υπάλληλος να φτιάξει μια παράνομη σύμβαση από την οποία θα επωφελούνταν οι κολλητοί του υπουργού... αυτό δεν φάνηκε να απασχολεί τους ανακριτές όταν σχετικές υποθέσεις φτάσανε στα δικαστήρια.

Μετά την πτώση Ζαχόπουλου (στην κυριολεξία) οι Δεξιοί αλλάξανε τροπάρι –ανακάλυψαν τα εισηγητικά σημειώματα. Τι πάει να πει αυτό; Έστελνες ας πούμε στον πολιτικό προϊστάμενο να σου υπογράψει μια δαπάνη για αγορά κωλόχαρτου. Θα έπρεπε να την υποβάλλεις απαραιτήτως με ένα σημείωμα όπου θα εξηγούσες τους λόγους για τους οποίους η υπηρεσία χρησιμοποιεί κωλόχαρτο και θα ανέφερες επίσης οτι το προς υπογραφήν κωλόχαρτο ήταν το φτηνότερο και το καλύτερο της αγοράς. Αλλιώς ο πολιτικός προϊστάμενος δεν υπέγραφε! Κι όταν το θέμα αφορούσε τέτοιες δαπάνες –πάει στο διάλο! Κάτι έβρισκες να γράψεις εκεί πέρα, στο εισηγητικό. Όταν όμως το θέμα αφορούσε συνηθισμένες διαδικασίες του δημόσιου τομέα; Π.χ. όταν στέλνουμε μια μισθοδοσία υπαλλήλων στο Υπουργείο Οικονομικών –τι κέρατο να γράψουμε στο εισηγητικό; Οτι πρέπει να υπογραφεί η μισθοδοσία για να πληρωθούν οι υπάλληλοι; Οτι η μισθοδοσία είναι μισθοδοσία; Οτι οι υπάλληλοι στο δημόσιο πληρώνονται; Οτι τρεις κι εξήντα παίρνουμε και τον κόσμο δέρνουμε;

Και τέλος πάντων, καλό το εισηγητικό σημείωμα αλλά ο πολιτικός προϊστάμενος εμπιστεύεται αυτά που του γράφεις εκεί πέρα αβλεπεί; Δηλαδή –αν γράψεις «υπογράψτε την συνημμένη απόδοση αναδρομικών στον υπάλληλο Τσαμπαρδή Ελευθέριο» κι από πίσω βάλεις μια απόφαση που θα γράφει: «Από τούδε και στο εξής θα καταβάλλετε στον Τσαμπαρδή Ελευθέριο αποδοχές ίσες με τον μηνιαίο μισθό του Προέδρου της Δημοκρατίας» (εξυπακούεται οτι ο Τσαμπαρδής είσαι «εμού του ιδίου») –αν λοιπόν φτιάξεις μια τέτοια κατάσταση ο πολιτικός προϊστάμενος θα την υπογράψει χωρίς να τη διαβάσει; Κι αν την υπογράψει δεν θα φέρει καμιά ευθύνη επειδή έλεγε άλλα το εισηγητικό;

Τα αναρωτιέμαι όλα αυτά επειδή και οι καινούργιοι φαίνεται να συνεχίζουν τα χούγια των προηγούμενων –ειδικά το κορδόνι με τα εισηγητικά σημειώματα. Και μάλιστα, σα να μην ήταν αυτό αρκετά χρονοβόρο, οι καινούργιοι υπουργοί έχουν την τάση να μη μετακυλύουν τις αρμοδιότητές τους στους ιεραρχικά υφισταμένους τους. Να στο εξηγήσω κάπως: ο κάθε υπουργός έχει όλες τις αρμοδιότητες του υπουργείου του, αλλά, όταν αναλαμβάνει, μεταφέρει τις περισσότερες στους υφυπουργούς, στους γενικούς γραμματείς, στους ειδικούς, στους διευθυντές... Αυτό το κάνει για να γίνονται πιο γρήγορα οι δουλειές. Και στο τέλος μένουν μόνο οι αποφασιστικές αρμοδιότητες στον υπουργό –για να μπορεί να εφαρμόσει απρόσκοπτα την πολιτική του (τι ωραία που τα γράφω ο πούστης!) Αυτοί εδώ όμως δεν δίνουν τίποτα –μέχρι και τις υπογραφές για κωλόχαρτο που λέγαμε παραπάνω τις κρατάνε στα γραφεία τους! Δηλαδή να έχεις σφίξιμο και να περιμένεις πότε θα δεήσει ο υπουργός να υπογράψει μπας και ξαλαφρώσεις! Αν αυτό εννοούσαν με την πρόθεσή τους να σφίξουν τα λουριά στο δημόσιο –χμ.... βρώμα μου κάνει η δουλειά.

Τα σκέφτομαι όλα αυτά επειδή είδα χτες τη Διαμαντοπούλου στις ειδήσεις να συζητάει με τον γίγαντα Στυλιανίδη και να του υπενθυμίζει οτι δεν μπορούν να προχωρήσουν οι δομικές αλλαγές επειδή η Δημόσια Διοίκηση είναι βραδυκίνητη και δεν υποστηρίζει! «Ναι, ναι», συμφωνούσε ο Στυλιανίδης (το άτομο που έκανε φωτομοντάζ για να κρατηθεί χεράκι-χεράκι με τον Κωστάκη) και το θέμα έκλεισε!

Έτσι πάει.

-Για το ότι πήρε 4-5 μήνες στην κυβέρνηση να βάλει γενικούς γραμματείς επειδή ο Γιωργάκης ήθελε την ανοιχτή διαδικασία μέσω ίντερνετ και οι παλαιοκομματικοί θέλανε τους δικούς τους (στο τέλος βέβαια, πέρασε των παλαιοκομματικών) –γι΄αυτό λοιπόν φταίει η βραδυκίνητη Δημόσια Διοίκηση.

-Για το ότι γεμίσανε τα Υπουργεία με καινούργιους μαθητευόμενους μάγους, αντί να επαναδραστηριοποιήσουν τις παλιές καραβάνες των κυβερνήσεων Σημίτη (με αποτέλεσμα να μην ξέρουν ούτε τις τυπικές διαδικασίες οι νέοι) –και γι΄αυτό η βραδυκίνητη Δημόσια Διοίκηση φταίει.

-Για το ότι πέσανε οι πάλιουρες Πασόκοι αγκαζέ με τους Νεοδημοκράτες να φάνε τον Ραγκούση που πήγε να προωθήσει γρήγορες διαδικασίες επιλογής προϊσταμένων (εδώ και δυο χρόνια δεν υπάρχει ΟΥΤΕ ΕΝΑΣ κανονικός προϊστάμενος στο Δημόσιο –όλοι είναι με ληγμένες θητείες) –και γι΄αυτό σίγουρα η βραδυκίνητη Δημόσια Διοίκηση θα φταίει!

Οι πολιτικοί δεν φταίγανε ποτέ για τίποτα και από τη στιγμή που ανακαλύψανε τα εισηγητικά σημειώματα δεν φταίνε ούτε καν για τις αποφάσεις που υπογράφουν. Και μη μου πεις περί πολιτικής ευθύνης την οποία αναλαμβάνουν –να πάω δηλαδή κι εγώ, να ληστέψω μια τράπεζα, να αναλάβω μετά την πολιτική ευθύνη (και επαυξημένη: όχι μόνο να μην έχω δικαίωμα να συμμετάσχω στις εκλογές, αλλά να χάσω και το δικαίωμα ψήφου) κι έτσι να καθαρίσω!

Εντάξει, θα πεις –για τίποτα δεν ευθύνεται η Δημόσια Διοίκηση; Σαφώς και ευθύνεται. Για το απαξιωμένο (εδώ και χρόνια) επίπεδο εργασιακών δεξιοτήτων των δημοσίων υπαλλήλων, για το κυρίαρχο αίσθημα ευθυνοφοβίας, για την απροθυμία ανάληψης καθηκόντων πέρα από τα τυπικά... Θα μπορούσα να συνεχίσω για ώρες και θα μπορούσα να γράψω για την καρικατούρα του χιλιοτραγουδισμένου (βλέπε Ημισκούμπρια) Δημόσιου Υπάλληλου που είναι αντικείμενο μπόλικων ανεκδότων. Και θα το έκανα αν είχες να μου αντιτάξεις κάποιους άλλους υπαλλήλους (ας πούμε του ιδιωτικού τομέα) που εκπαιδεύονται συνεχώς σε σεμινάρια πληρωμένα από τις εταιρείες τους προκειμένου να μην απαξιωθούν εργασιακά, που τρέχουν να αναλάβουν καινούργια καθήκοντα διακατεχόμενοι από τη χαρά της εργασίας κι όχι για να υποσκάψουν τη θέση του διπλανού τους, που σκίζονται να αναλάβουν τις ευθύνες που τους αναλογούν, που τσακίζονται να εξυπηρετήσουν τους πελάτες ακόμα κι αν δεν τους βλέπει ο προϊστάμενος...

Τέλος πάντων, για να μην το παιδεύουμε, η ελληνική υπαλληλία έχει κοινά (εν πολλοίς) χαρακτηριστικά γνωρίσματα τα οποία διαμορφώνονται από τον κυρίαρχο ψευδοπαραγωγικό χαρακτήρα της ελληνικής κοινωνίας. Μικρή σημασία έχει αν είσαι υπάλληλος σε υπουργείο ή σε τουριστικό γραφείο –και στις δυο περιπτώσεις η εντολή που εκτελείς είναι «καθυστέρησε τον πελάτη μπας μας φέρουν τίποτα να του σπρώξουμε».

Τώρα λοιπόν που βαρέσαμε εκποίηση σαν χώρα (η εντολή πρωτοδικείου αναμένεται οσονούπω) καλά θα κάνουν οι πολιτικοί να κοιτάξουν πώς θα περισώσουν καμιά μεσοτοιχία από το καταρρέον σύστημα. Τουτέστιν, ας κάνουν λίγη παρεμβατική οικονομική διαχείριση, επειδή κανένας δεν ξύπνησε ο ίδιος μετά από μεγάλο σοκ. Ή ας κάνουν κάνα πόλεμο ρε παιδί μου –γνωστά τερτίπια είναι αυτά.

Γιατί με λογικές «φταίνε οι Δημόσιοι Υπάλληλοι και γι΄αυτό τους κόβουμε από μισθούς» μπορεί να τη σκαπουλάρουν λίγους μήνες, όταν όμως οι περικοπές περάσουν και στον ιδιωτικό τομέα τι θα πουν; Οτι και πάλι φταίνε οι Δημόσιοι Υπάλληλοι οι βραδυκίνητοι; Οτι κάνουν περικοπές επειδή οι Δημόσιοι έχουν πάθει κατάθλιψη και θέλουν να τους συνεφέρουν; Οτι οι Δημόσιοι έχουν κακό μάτι κι απειλούν να ματιάσουν τους ιδιωτικούς αν δεν γίνει η περικοπή;

Τι απ΄όλα;