Του ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ*
Κατά τη διάρκεια της προηγούμενης 15ετίας, η αμερικανική πολιτική στηρίχθηκε στην ύπουλη προσπάθεια τελειοποίησης και νομιμοποίησης της τέχνης της κλοπής του δημόσιου πλούτου.
Οταν τελειοποιήθηκε, αυτό το μεγάλο «επίτευγμα» του αμερικανικού καπιταλισμού εξήχθη στον υπόλοιπο αναπτυγμένο κόσμο και διαφημίστηκε ως απόδειξη της υπεροχής του καπιταλισμού επί του σοσιαλισμού.
Ομως στους επαναλαμβανόμενους κύκλους, που καθορίζουν τη διαδικασία «των ελεύθερων επιχειρήσεων», συνήθως οι κλέφτες φωνάζουν «φωτιά» και τρέχουν στις εξόδους. Αφήνουν σε ένα κράτος, που έχει πτωχεύσει, το έργο κατάσβεσης της φωτιάς και στους φορολογούμενος το κόστος του ολέθρου.
Ως συνήθως, οι ιδιωτικοί κλέφτες του δημόσιου πλούτου είναι πολύ απασχολημένοι με την προσπάθεια να κρύψουν τα λάφυρά τους, ώστε να ασχοληθούν με την κοινωνική αναταραχή που έχουν προκαλέσει. Ενώ οι σχεδιαστές της πολιτικής πασχίζουν να αποτρέψουν μια παγκόσμια καταστροφή, οι φυσικά μεγαλωμένοι καταχραστές περιμένουν υπομονετικά τις οικονομίες που ανθούν να «πιάσουν πάτο», τις φτωχές χώρες να παρακαλέσουν για επενδύσεις και τις κυβερνήσεις να ξεχάσουν όλες τις εγκληματικές πράξεις. Σύμφωνα με την επιχειρηματολογία τους, η αναζήτηση αιτιών και υπευθύνων θα έχει αρνητικές ψυχολογικές επιπτώσεις στα χρηματιστήρια και συνεπώς θα ενισχύσει την κρίση.
Εάν η ιστορία αποτελεί οδηγό, θα πρέπει να περιμένουμε ότι οι υπαίτιοι των σημερινών οικονομικών καταστροφών θα αναδυθούν σε μερικά χρόνια ως «φιλάνθρωποι σωτήρες», όπως για παράδειγμα ο Τζορτζ Σόρος, ο Γουόρεν Μπάφετ και ο Μπιλ Γκέιτς. Μέχρι τότε η αδερφότητα των παλιοτόμαρων, δηλαδή οι παγκόσμιοι επιχειρηματίες με ανοιχτή πρόσκληση στο Νταβός, θα έχουν επιλογές για το πού θα επενδύσουν τα χρήματά τους, θα διαθέτουν μορφωμένο προσωπικό, διεφθαρμένες κυβερνήσεις ως προστάτες, τοπικές διασυνδέσεις για να διευκολύνουν μελλοντικές τους απάτες και ιδιωτικές δυνάμεις ασφαλείας για να προστατεύουν τις βίλες τους.
Ο Βολτέρος είχε απόλυτο δίκιο όταν είπε: «Δείξτε μου μια μεγάλη περιουσία και θα σας δείξω ακόμη ένα μεγαλύτερο έγκλημα».
Το ν' αποκαλεί κανείς τους σημερινούς χρηματιστές «αδελφότητα απατεώνων» δεν αποτελεί απλώς μια αντανάκλαση της λαϊκής οργής, παρ' όλο που η οργή είναι απτή. Υπάρχει μια γενικευμένη εγκληματικότητα που μπορεί να ανιχνευθεί σε αίθουσες συσκέψεων, πίσω δωμάτια και γραφεία ανώτερων δημόσιων αξιωμάτων.
Πρώην μέλη της κυβέρνησης, γερουσιαστές, βουλευτές, στρατηγοί, ακόμη και πρώην πρόεδροι, καθώς και διάφοροι γυρολόγοι της επιρροής έχουν βρεθεί στο κέντρο της τρέχουσας οικονομικής κρίσης, η οποία ερρίφθη προς αντιμετώπιση στην αγκαλιά ενός δημοφιλούς προέδρου.
Ενας πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών της Γερουσίας, ο Φιλ Γκράχαμ (Τέξας), κατεδάφισε μόνος του το ρυθμιστικό σύστημα του Φραγκλίνου Ρούζβελτ και νομιμοποίησε την κερδοσκοπία στις αγορές συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης και σε όλα τα παράγωγα. Εχοντας φέρει εις πέρας την αποστολή του στην αμερικανική Γερουσία, ο Γκράχαμ μπήκε σε μια τράπεζα της Γουόλ Στριτ για να δρέψει τους καρπούς της νομοθεσίας του.
Παρομοίως, ο πρώην υπουργός Οικονομικών Μπομπ Ρούμπιν προήδρευσε της διάλυσης του ομίλου Citigroup, πήρε μια τεράστια αμοιβή εξόδου και άφησε τον όμιλο να διασωθεί από την κυβέρνηση.
Ο πρώην πρόεδρος Μπιλ Κλίντον, από την άλλη μεριά, περιφέρεται ως αφέντης της «Παγκόσμιας Πρωτοβουλίας Κλίντον», που δέχεται συνεισφορές από φανερούς και κρυφούς κλέφτες του δημόσιου πλούτου από τις τέσσερις γωνιές του κόσμου.
Μεταξύ των «δωρητών» του περιλαμβάνονται άπορα βαλκανικά κράτη, τύραννοι της κεντρικής Ασίας, Καναδοί μεγιστάνες, Ελληνες κοινωνικοί αριβιστές και ντόπιοι κλέφτες που κρύβουν τις πράξεις τους πίσω από τη μάσκα της διασημότητας.
Πώς αλλιώς θα μπορούσε να εξηγήσει τις αμοιβές που ξεπερνούν το ένα εκατομμύριο δολάρια για ομιλίες του σε επιχειρηματικούς ομίλους;
Υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία για το ότι έγινε ένα όργιο παρανομιών πριν από την κατάρρευση του οικονομικού συστήματος τον περασμένο Σεπτέμβριο. Η κυβέρνηση Μπους πιάστηκε στον ύπνο κατά τη μεταστροφή. Τουλάχιστον 2.300 έρευνες για ύποπτες παράνομες οικονομικές δραστηριότητες -όπως λέγονται κατ' ευφημισμόν οι απάτες- άνοιξαν από το FBI, «συμπεριλαμβανομένων 38 περιπτώσεων που συνδέονται άμεσα με την κρίση». Καταθέτοντας ενώπιον της Δικαστικής Επιτροπής της Γερουσίας τόσο το FBI όσο και το υπουργείο Δικαιοσύνης σημείωσαν ότι έχουν περιορισμένους πόρους σε σχέση με τις ανάγκες διαχείρισης των διαστάσεων της οικονομικής απάτης.
Αν και ο γερουσιαστής Πάτρικ Λίχι (Βέρμοντ) υποσχέθηκε περισσότερη «στήριξη» για την αντιμετώπιση του προβλήματος, ο Νιλ Μπαρόφσκι, γενικός επιθεωρητής του κυβερνητικού Σχεδίου Διάσωσης της Οικονομίας, διορισμένος από την κυβέρνηση Μπους, προσφέρει μια λύση ορθής πρακτικής. Με δεδομένη την έλλειψη ερευνητικών πόρων, προβάλλει το παράδειγμα ορισμένων «επιφανών» ενόχων για να δώσει στους υπόλοιπους ένα μάθημα καλής συμπεριφοράς. «Είναι αυτοί που κινδυνεύουν να χάσουν τα περισσότερα», υποστηρίζει, «είναι αυτοί που έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να παραφρονήσουν και αποτελούν τα καλύτερα παραδείγματα».
Εν τω μεταξύ, η προσωποποίηση των εγκλημάτων, ο Μπέρναρντ Μάντοφ, παραμένει υπό «κατ' οίκον περιορισμό», στο αξίας δέκα εκατομμυρίων δολαρίων ρετιρέ της Παρκ Αβενιου. Προφανώς δεν αποτελεί καλό παράδειγμα. Σε τελική ανάλυση, απλώς καταχράστηκε πενήντα δισεκατομμύρια δολάρια.
Το τελευταίο όργιο των χρηματιστών κάνει τον νέο πρόεδρο να αγωνίζεται να χειριστεί τις ανθρώπινες τραγωδίες που παρήγαγε η πλεονεξία. Οσο για τους κλέφτες, αυτοί είναι απασχολημένοι να αναζητούν ξένους αντιπερισπασμούς από τον τόπο του εγκλήματος.
* Επίτιμος καθηγητής Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Χάουαρντ των ΗΠΑ
ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ ΑΠΟ ΤΟ http://orfni.blogspot.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου